FREDU CACHIA
Wiehed mill-ghanijiet tieghi ta’ dawn il-puntati hu li nipprezenta versi ta’ poeti Maltin-Awstraljani fejn l-ambjent endemiku Awstraljan jispikka aktar minn elementi letterarji ohra. Qed nibda b’dawn il-versi ta’ Fredu Cachia. Cachia twieled Haz-Zebbug fit-12.3.1939. Mar fl-iskola ta’ rahal twelidu fejn thabbeb mal-Malti u baqa’ jhobbu dejjem. Emigra ghall-Awstralja fl-1960. Mizzewweg lil Vicky Agius u ghandhom erbat itfal. Jaqla’ ghajxienu bhala mastrudaxxa. Hu skultur bl-injam, ghannej u daqqaq folkloristiku bil-kitarra. Kien ghal xi zmien membru u Vici-President tal-Maltese Literature Group -- Grupp Letteratura Maltija. Poeziji tieghu xxandru fuq ir-radju u dehru f’gazzetti u fl-antologiji tal-Grupp Irjieh (1986) u Frott Iehor (1992). Karatteristika tal-versi tieghu hija l-ghazla tal-kelma hafifa imma mexxejja, nuqqas ta’ pretenzjoni letterarja u pinzellati satirici. Din il-poezija tieghu taghti hjiel ta’ kif ihossuhom xi Maltin emigranti fl-Awstralja, b’identità konfuza u l-lealtà romantika lejn Malta pjuttost imcajpra.
IL-GEWLAQ U MATILDA
Kemm nixtieq kelli gewlaq sabih
U xlief u qasba ghall-hut tal-qiegh...
Din kienet l-ghanja ta’ tfuliti,
U ta’ missieri, Lanca gejja
U ohra sejra...
Hekk il-hajja, ibni, fid-dinja.
U darba veru giet il-Lanca
U hadet mir-rahal taghna
Liz-zghazagh, lil tas-snajja’
U ta’ hila,
Lejn l-art fil-boghod
Fl-ahhar tad-dinja,
Fejn kwiekeb ohra jixeghlu bil-lejl,
Fejn Jannar jixwik bis-shana
U Awwissu jrezzhek bil-bard.
Gejt ma’ l-ohrajn
Mohh ir-rih, fejn laqat laqat,
Fejn kisser kisser,
Bla arlogg,
Bla kalendarju...
Iz-zghozija ma tafx zmien jew hin.
Mieghi gibt dak li ghallmuni
U dak li tawni dawk li habbewni,
Mhux go xi bagoll jew kaxxa,
Lanqas fil-bagalja
Li kull ma wesghet zewg qomos u qalziet.
Izda go fija,
Go qalbi,
U go mohhi...
X’jiswa li ggib iddendlu mal-hajt
Jew jekk prezzjuz taghlqu f’kexxun...
Kollox ixabba’ fid-dinja.
Imbaghad ghax kollox hinu
Beda x-xoghol u l-hidma
Li taghha gensna msemmi mill-qedem.
Ix-xoghol salmura tal-gisem
U ahna nies midhla sewwa tas-salmura
Ghax l-incova u s-sardin hbieb tal-haddiem.
Ghadda z-zmien
U thallatna mal-ohrajn
U l-ohrajn thalltu maghna
Kif ghamlu l-gnus kollha,
Izda dejjem zammejna,
Jekk mhux ghal kollox,
Naqra Bajda u Hamra.
Ghallinqas hekk ghext jien
F’din l-art li tant habbejt,
Li fiha kabbart u li fiha rabbejt,
Daqqa mnikket,
Daqqa ferhan.
Ghax kull meta hsiebi
Johodni fejn darba ckejken
Kont nonsob ghall-pitirross
L-Awstralja minn wara tigbidni lura nhoss...
Din hi l-hajja ta’ dan l-emigrant.
Jiena noqghod go dar Maltija,
Sa xatba u bajtra tax-xewk ghandi fiha,
U jekk xi darba tkun lil din-naha
U tisma’ b’lehen zarzari
L-ghanja Awstraljana
Jew dik ta’ dari,
Il-valz ta’ Matilda,
Matilda ta’ qalbi,
Imhallta ma’ l-ghanja tal-gewlaq sabih
U xlief u qasba ghall-hut tal-qiegh...
Inkun jien.
Wiehed mill-ghanijiet tieghi ta’ dawn il-puntati hu li nipprezenta versi ta’ poeti Maltin-Awstraljani fejn l-ambjent endemiku Awstraljan jispikka aktar minn elementi letterarji ohra. Qed nibda b’dawn il-versi ta’ Fredu Cachia. Cachia twieled Haz-Zebbug fit-12.3.1939. Mar fl-iskola ta’ rahal twelidu fejn thabbeb mal-Malti u baqa’ jhobbu dejjem. Emigra ghall-Awstralja fl-1960. Mizzewweg lil Vicky Agius u ghandhom erbat itfal. Jaqla’ ghajxienu bhala mastrudaxxa. Hu skultur bl-injam, ghannej u daqqaq folkloristiku bil-kitarra. Kien ghal xi zmien membru u Vici-President tal-Maltese Literature Group -- Grupp Letteratura Maltija. Poeziji tieghu xxandru fuq ir-radju u dehru f’gazzetti u fl-antologiji tal-Grupp Irjieh (1986) u Frott Iehor (1992). Karatteristika tal-versi tieghu hija l-ghazla tal-kelma hafifa imma mexxejja, nuqqas ta’ pretenzjoni letterarja u pinzellati satirici. Din il-poezija tieghu taghti hjiel ta’ kif ihossuhom xi Maltin emigranti fl-Awstralja, b’identità konfuza u l-lealtà romantika lejn Malta pjuttost imcajpra.
IL-GEWLAQ U MATILDA
Kemm nixtieq kelli gewlaq sabih
U xlief u qasba ghall-hut tal-qiegh...
Din kienet l-ghanja ta’ tfuliti,
U ta’ missieri, Lanca gejja
U ohra sejra...
Hekk il-hajja, ibni, fid-dinja.
U darba veru giet il-Lanca
U hadet mir-rahal taghna
Liz-zghazagh, lil tas-snajja’
U ta’ hila,
Lejn l-art fil-boghod
Fl-ahhar tad-dinja,
Fejn kwiekeb ohra jixeghlu bil-lejl,
Fejn Jannar jixwik bis-shana
U Awwissu jrezzhek bil-bard.
Gejt ma’ l-ohrajn
Mohh ir-rih, fejn laqat laqat,
Fejn kisser kisser,
Bla arlogg,
Bla kalendarju...
Iz-zghozija ma tafx zmien jew hin.
Mieghi gibt dak li ghallmuni
U dak li tawni dawk li habbewni,
Mhux go xi bagoll jew kaxxa,
Lanqas fil-bagalja
Li kull ma wesghet zewg qomos u qalziet.
Izda go fija,
Go qalbi,
U go mohhi...
X’jiswa li ggib iddendlu mal-hajt
Jew jekk prezzjuz taghlqu f’kexxun...
Kollox ixabba’ fid-dinja.
Imbaghad ghax kollox hinu
Beda x-xoghol u l-hidma
Li taghha gensna msemmi mill-qedem.
Ix-xoghol salmura tal-gisem
U ahna nies midhla sewwa tas-salmura
Ghax l-incova u s-sardin hbieb tal-haddiem.
Ghadda z-zmien
U thallatna mal-ohrajn
U l-ohrajn thalltu maghna
Kif ghamlu l-gnus kollha,
Izda dejjem zammejna,
Jekk mhux ghal kollox,
Naqra Bajda u Hamra.
Ghallinqas hekk ghext jien
F’din l-art li tant habbejt,
Li fiha kabbart u li fiha rabbejt,
Daqqa mnikket,
Daqqa ferhan.
Ghax kull meta hsiebi
Johodni fejn darba ckejken
Kont nonsob ghall-pitirross
L-Awstralja minn wara tigbidni lura nhoss...
Din hi l-hajja ta’ dan l-emigrant.
Jiena noqghod go dar Maltija,
Sa xatba u bajtra tax-xewk ghandi fiha,
U jekk xi darba tkun lil din-naha
U tisma’ b’lehen zarzari
L-ghanja Awstraljana
Jew dik ta’ dari,
Il-valz ta’ Matilda,
Matilda ta’ qalbi,
Imhallta ma’ l-ghanja tal-gewlaq sabih
U xlief u qasba ghall-hut tal-qiegh...
Inkun jien.
No comments:
Post a Comment